آیه 83 سوره اعراف

از دانشنامه‌ی اسلامی

فَأَنْجَيْنَاهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ

[7–83] (مشاهده آیه در سوره)


<<82 آیه 83 سوره اعراف 84>>
سوره :سوره اعراف (7)
جزء :8
نزول :مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

ما هم او و اهل بیتش همه را (از بلای قومش) نجات دادیم مگر زن او را که (بی‌ایمان و) از بازماندگان (در عذاب) بود.

پس او و اهلش را نجات دادیم مگر همسرش که از باقی ماندگان [در میان کافران] بود.

پس او و خانواده‌اش را -غير از زنش كه از زمره باقيماندگانِ [در خاكستر مواد گوگردى‌] بود- نجات داديم.

لوط و خاندانش را نجات داديم. جز زنش كه با ديگران در شهر ماند.

(چون کار به اینجا رسید،) ما او و خاندانش را رهایی بخشیدیم؛ جز همسرش، که از بازماندگان (در شهر) بود.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Thereupon We delivered him and his family, except his wife; she was one of those who remained behind.

So We delivered him and his followers, except his wife; she was of those who remained behind.

And We rescued him and his household, save his wife, who was of those who stayed behind.

But we saved him and his family, except his wife: she was of those who legged behind.

معانی کلمات آیه

غابرين: غبور: ماندن و رفتن. از لغات اضداد است. غابرين: ماندگان.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


فَأَنْجَيْناهُ وَ أَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ كانَتْ مِنَ الْغابِرِينَ «83»

پس ما لوط و خاندان او را به جز همسرش، كه از بازماندگان (در عذاب) بود، نجات داديم.

نکته ها

«غابِر»، به معناى بازمانده است. كسى كه همراهانش بروند و او باقى بماند. بنابراين لوط و يارانش از شهر خارج شدند و زمينه‌ى عذاب فراهم شد.

«اهل»، هم به خويشاوندان نزديك گفته مى‌شود و هم به پيروان راستين، ولى با توجّه به آيه‌ى 36 سوره ذاريات، به جز خويشاوندان نزديك، هيچ‌كس به آن حضرت ايمان نياورد.

پیام ها

1- انسان آزاد است و خودش راه خود را انتخاب مى‌كند. (همسر پيامبر با آنكه در خانه‌ى وحى تغذيه مى‌شود، ممكن است راه كفر را برگزيند، چنانكه همسر فرعون راه توحيد را برگزيد). «إِلَّا امْرَأَتَهُ» بنابراين همه جا تفكّر و اخلاق و تصميم، وابسته به اقتصاد و تحت پوشش بودن اين و آن نيست.

2- در اسلام، عامل نجات انسان رابطه‌ى مكتبى است، نه خويشاوندى. «إِلَّا

جلد 3 - صفحه 110

امْرَأَتَهُ» پس سرنوشت هركس در گرو عمل خود اوست.

3- حسابِ بستگانِ رهبران الهى را از حساب خودشان جدا كنيم. «إِلَّا امْرَأَتَهُ»

4- در اسلام، زن همانند مرد موجودى مستقلّ است. «إِلَّا امْرَأَتَهُ» و از طرفى نبايد موقعيّت و قداست كسى موجب توجيه خلافكارى‌هاى بستگان او شود.

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



فَأَنْجَيْناهُ وَ أَهْلَهُ إِلاَّ امْرَأَتَهُ كانَتْ مِنَ الْغابِرِينَ (83)

فَأَنْجَيْناهُ وَ أَهْلَهُ‌: پس نجات داديم و خلاص نموديم لوط و اهل او را كه مقربين مخصوص و مصدقين او بودند از عذاب هلاكت، إِلَّا امْرَأَتَهُ كانَتْ مِنَ الْغابِرِينَ‌: مگر زوجه لوط كه بود از باقى ماندگان قوم مخالف، و متخلف از لوط و خارج از دين حق، لذا او را هلاك ساختيم. حضرت لوط عليه السّلام به‌

«1» بحار الانوار، جلد 12، صفحه 147، حديث اوّل.

جلد 4 صفحه 130

زوجه خود «هدة» عهد نموده بود كه افشاء سرّ ورود مهمانان را ننمايد، معهذا به عكس عهد، رفتار، و قوم را اعلام مى‌كرد به روشن كردن آتش به بام در روز.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


سوره الأعراف «7»: آيات 82 تا 83

وَ ما كانَ جَوابَ قَوْمِهِ إِلاَّ أَنْ قالُوا أَخْرِجُوهُمْ مِنْ قَرْيَتِكُمْ إِنَّهُمْ أُناسٌ يَتَطَهَّرُونَ (82) فَأَنْجَيْناهُ وَ أَهْلَهُ إِلاَّ امْرَأَتَهُ كانَتْ مِنَ الْغابِرِينَ (83)

ترجمه‌

و نبود جواب قومش مگر آنكه گفتند بيرون كنيد آنها را از بلد خودتان همانا آنها مردمانى هستند كه پاك ميدارند خودشان را

پس نجات داديم او و اهلش را مگر

جلد 2 صفحه 448

زنش را كه بود از بجاى ماندگان.

تفسير

قوم لوط در جواب آنحضرت سكوت اختيار نموده و تصميم گرفتند كه آنحضرت و كسانش را از بلدشان اخراج نمايند براى آنكه ايشان مردمى منزّه و آنها آلوده بودند لذا خداوند جبرئيل و چند ملك ديگر را براى اخراج او و خانواده‌اش فرستاد و آنها برسم ميهمانى بر آنحضرت وارد شدند و زوجه او كه با اهل آبادى باطنا هم كيش و موافق بود آنها را شبانه خبر كرد آمدند براى آنكه آن عمل قبيح را با مهمانها انجام دهند خواستند داخل خانه شوند جبرئيل (ع) بال خود را بچشم آنها زد همه كور شدند و حضرت لوط و اتباعش را از ميان آنها خارج فرمود فقط زوجه‌اش باقى ماند براى آنكه باطنا تابع آنحضرت نبود بلكه از مخالفين بود و اينكه خداوند او را از اهل استثناء نموده براى آنستكه صورتا از اهل بيت آنحضرت بوده اگر چه واقعا اهليّت نداشته و در صبح همان شبى كه ايشان از آن ديار خارج شدند عذاب نازل شد چنانچه در مجمع از امام باقر (ع) نقل نموده و در ذيل آيه بعد ذكر خواهد شد انشاء اللّه تعالى ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


فَأَنجَيناه‌ُ وَ أَهلَه‌ُ إِلاَّ امرَأَتَه‌ُ كانَت‌ مِن‌َ الغابِرِين‌َ (83)

‌پس‌ نجات‌ داديم‌ لوط و اهل‌ ‌او‌ ‌را‌ مگر امرأته‌ ‌او‌ ‌را‌ و ‌بود‌ امرأه‌ ‌از‌ باقيمانده‌گان‌ فَأَنجَيناه‌ُ نجات‌ حضرت‌ لوط و اهلش‌ خروج‌ ‌از‌ ‌اينکه‌ هفت‌ شهر ‌بود‌ شبانه‌ مخفيانه‌ چنانچه‌ ملائكه‌ خدمتش‌ عرض‌ كردند فَأَسرِ بِأَهلِك‌َ بِقِطع‌ٍ مِن‌َ اللَّيل‌ِ وَ لا يَلتَفِت‌ مِنكُم‌ أَحَدٌ هود ‌آيه‌ 81، و نيز ميفرمايد إِلّا آل‌َ لُوطٍ نَجَّيناهُم‌ بِسَحَرٍ قمر ‌آيه‌ 34.

‌در‌ اينجا تعبير باهل‌ فرموده‌ و ‌در‌ سوره‌ قمر تعبير بآل‌ نموده‌ و اهل‌ و آل‌ كسان‌ شخص‌ هستند ‌که‌ ‌با‌ ‌او‌ موافق‌ باشند لذا خداوند ‌در‌ مورد فرزند حضرت‌ نوح‌ ميفرمايد إِنَّه‌ُ لَيس‌َ مِن‌ أَهلِك‌َ إِنَّه‌ُ عَمَل‌ٌ غَيرُ صالِح‌ٍ هود ‌آيه‌ 48، لذا آل‌ پيغمبر و اهل‌ ‌آن‌ سرور صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و آله‌ و سلّم‌ خصوص‌ امير المؤمنين‌ و صديقه‌ طاهره‌ و حسنين‌ و ساير ائمه‌ معصومين‌ صلوات‌ اللّه‌ ‌عليهم‌ اجمعين‌ هستند ‌که‌ ‌از‌ ‌هر‌ جهت‌ ‌با‌ پيغمبر (ص‌) يكي‌ هستند علما و عملا و اخلاقا و ايمانا و حسبا و نسبا، و اما ساير خويشاوندان‌ نسبي‌ و حسبي‌

جلد 7 - صفحه 378

لياقت‌ اهيلة و آليّت‌ نداشتند.

إِلَّا امرَأَتَه‌ُ زن‌ حضرت‌ نوح‌ و حضرت‌ لوط ‌از‌ مخالفين‌ ‌اينکه‌ دو پيغمبر محترم‌ بودند چنانچه‌ عايشه‌ و حفصه‌ ‌از‌ مخالفين‌ حضرت‌ رسالت‌ صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و آله‌ و سلّم‌ بودند ‌که‌ خداوند ‌اينکه‌ دو ‌را‌ بآن‌ دو مثال‌ ميزند ضَرَب‌َ اللّه‌ُ مَثَلًا لِلَّذِين‌َ كَفَرُوا امرَأَت‌َ نُوح‌ٍ وَ امرَأَت‌َ لُوطٍ الاية تحريم‌ ‌آيه‌ 10، و نيز آسيه‌ و مريم‌ ‌را‌ مثال‌ ميزند باسماء بنت‌ عميس‌ زن‌ أبا بكر و صديقه‌ طاهره‌ سلام‌ اللّه‌ عليها وَ ضَرَب‌َ اللّه‌ُ مَثَلًا لِلَّذِين‌َ آمَنُوا امرَأَت‌َ فِرعَون‌َ ‌الي‌ ‌قوله‌ ‌تعالي‌ وَ مَريَم‌َ ابنَت‌َ عِمران‌َ تحريم‌ ‌آيه‌ 11 و 12، آسيه‌ مثال‌ اسماء مريم‌ مثال‌ فاطمه‌ (ع‌).

كانَت‌ مِن‌َ الغابِرِين‌َ غبر ‌از‌ لغت‌ اضداد ‌است‌ بمعني‌ باقي‌ و بمعني‌ مضارع‌ و نيز بمعني‌ غبار ‌که‌ گرد ‌باشد‌ آمده‌ ‌در‌ اينجا بمعني‌ باقين‌ ‌در‌ عذاب‌ ‌است‌ چون‌ ايمان‌ بلوط نياورده‌ ‌بود‌ و خيانت‌ كرد ‌با‌ لوط بنص‌ قرآن‌ فَخانَتاهُما فَلَم‌ يُغنِيا عَنهُما مِن‌َ اللّه‌ِ شَيئاً تحريم‌ ‌آيه‌ 10، ‌در‌ مورد امرأه‌ نوح‌ و لوط چنانچه‌ عايشه‌ و حفصه‌ ‌هم‌ خيانت‌ برسول‌ اللّه‌ صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و آله‌ و سلّم‌ كردند ‌در‌ ‌آيه‌ شريفه‌ ‌در‌ همين‌ سوره‌ وَ إِذ أَسَرَّ النَّبِي‌ُّ إِلي‌ بَعض‌ِ أَزواجِه‌ِ حَدِيثاً، ‌الي‌ ‌قوله‌ ‌تعالي‌: ثَيِّبات‌ٍ وَ أَبكاراً سه‌ ‌آيه‌ ‌در‌ مورد ‌آنها‌ وارد ‌شده‌ بعلاوه‌ آيات‌ افك‌ ‌در‌ مورد عايشه‌ و تهمت‌ بماريه‌ قبطيه‌ مادر ابراهيم‌ ‌در‌ سوره‌ نور ‌از‌ ‌آيه‌ يازدهم‌ ‌تا‌ نوزدهم‌ إِن‌َّ الَّذِين‌َ جاؤُ بِالإِفك‌ِ، ‌الي‌ ‌قوله‌ ‌تعالي‌:

لَهُم‌ عَذاب‌ٌ أَلِيم‌ٌ فِي‌ الدُّنيا وَ الآخِرَةِ بعلاوه‌ قضاياي‌ جنگ‌ جمل‌ ‌با‌ امير المؤمنين‌ ‌عليه‌ السّلام‌، و جلوگيري‌ ‌از‌ دفن‌ حضرت‌ مجتبي‌ ‌عليه‌ السّلام‌ و غبر بمعني‌ غبار ‌در‌ ‌آيه‌ شريفه‌ وَ وُجُوه‌ٌ يَومَئِذٍ عَلَيها غَبَرَةٌ عبس‌ ‌آيه‌

برگزیده تفسیر نمونه


(آیه 83)- با توجه به آنچه در سه آیه فوق بیان شد، هر داور منصفی می‌تواند حکم محکومیت چنین قوم و ملتی را صادر کند.

لذا در این آیه خداوند می‌فرماید: «چون کار به اینجا رسید ما لوط و پیروان واقعی و خاندانش را که پاکدامن بودند، نجات بخشیدیم جز همسرش که او را در میان قوم تبهکار رها ساختیم» زیرا او هم از نظر عقیده و آیین و مذهب با آنان هماهنگ بود (فَأَنْجَیْناهُ وَ أَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ کانَتْ مِنَ الْغابِرِینَ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع